سرطان چیست

---

سرطان چیست (Whats Cancer):

سرطان چیست؟

سلول واحد اساس و ساختمانی حیات همانند کیسه ای است حاوی پروتئین ها، اسید های چرب، کربوهیداتها و ماده حیات به نام دی ان ای (DNA) قابلیت رشد، تکثیر و همانند سازی از ویژگی های سلول های زنده است، ساختار ژنتیکی هر سلول سرعت رشد، تقسیم و زمان مرگ آن را تعیین می کند، در حالت طبیعی، جایگزینی سلول های فرسود با سلول های جوان از یک برنامه منظم تبعیت می کنند و فرآیند رشد و تجدید سلولی به طور ثابت در بدن اتفاق می افتد.

سرطان نوعی بیماری است که در آن سلول ها توانایی تقسیم و رشد عادی خود را از دست می دهند و این موضوع منجر به تسخیر، تخریب و فاسد شدن بافت های سالم می شود. از اجماع این سلول های سرطانی و تخریب سلول های بافت های سالم توده ای به نام تومور ایجاد می شود. اگر تومور به لایه ای محدود ختم شود و به سایر بافت ها و ارگان ها سرایت نکند تومور خوش خیم (غیر سرطانی) است و اگر تومور گسترده شده یا به طور بالقوه قابلیت پخش شن و احاطه کردن سایر بافت ها و ارگان ها را داشته باشد بدخیم یا سرطانی نامیده می شود، برخی از اشکال سرطان خاصیت تهاجمی پیدا کرده و به سایر بافت های بدن، عمدتا از طریق خون و لنف، سرایت می کنند و تومورهای جدیدی را ایجاد می کنند.

حقایقی در رابطه با سرطان:

سالانه بیش از 10 میلیون نفر در جهان به سرطان مبتلا شده که 6 میلیون نفر آنها می میرند (تا سال 2000 میلادی)، پیش بینی می شود که تعداد ابتلا به سرطان تا سال 2015 میلادی به 15 میلیون نفر در سال برسد، هم اکنون سرطان در کشور های پیشرفته دومین علت مرگ و میر و در کشورهای جهان سوم سومین علت مرگ و میر می باشد (اولین علت بیماری های قلب و عروف و سومین علت حوادث و سوانح جاده ای است)

1 – بیش از 100 نوع سرطان شناسایی شده است و این سرطان ها در هر قسمتی از بدن می توانند تظاهر پیدا کنند.

2 – پنج سرطان شایع و کشنده در مردان در سراسر جهان عبارتند از ریه، معده، کبد، روده ای - مقعدی و مری.

3 – پنج سرطان شایع و کشنده در زنان به ترتیب عبارتند از: سرطان سینه، ریه معده، روده ای – مقعدی و دهانه رحم.

4 – مصرف دخانیات بزرگترین و تنها عامل قابل پیشگیری از سرطان ها در جهان می باشد.

5 – یک پنجم کل سرطان ها ی سراسر جهان با یک عفونت مزمن ارتباط دارد برای مثال ویروی پاپیلوهای انسانی (HPV) که باعث سرطان دهانه رحم می شود و ویروس هپاتیت B که باعث سرطان کبد می شود.

6 – یک سوم کانسرها با تشخیص در مراحل اولیه و درمان کافی، قابل درمان می باشند.

7 – 40 درصد سرطان ها عمدتا بوسیله عدم مصرف دخانیان، داشتن تغذیه سالم، انجام فعالیت بدنی و پیشگیری از عفونت هایی که ممکن است منجر به سرطان شوند، قابل پیشگیری هستند.

رشد سرطانی یا بدخیم زمانی اتفاق می افتد که:

- برخی از سلول ها به طور غیرقابل کنترل شروع به تکثیر کنند.

- بخش هایی که به طور طبیعی عهده دار دفاع از بدن هستند مانند سیستم ایمنی بدن قادر به پیشگیری از تقسیم بی رویه سلولی نباشند.

- تعدادی از سلول های غیر طبیعی از نظر اندازه بزرگ و بزرگ تر شوند.

انواع سرطان ها:

1 – کارسینوم: شامل سران سلول هایی است که سازنده پوست (مثل سرطان پوست) یا پوشاننده لایه داخلی اعضا (مثل سرطان ریه) و یا سازنده غدد (مثل سرطان پستان) هستند.

2 – سارکوم: این دسته شامل سرطان هایی است که از بافت همبند مثل غضروف، استخوان و ماهیچه منشا می گردند.

3 – لوسمی و لنفوم ها: شامل سران هایی است که از سلول های تشکیل دهنده خون و سلول های ایمنی منشا می گیرند.

 

در صورت وجود موارد زیر به پزشک مراجعه نمایید:

- ترشح غیر طبیعی واژیان یا خونریزی به صورت طولانی مدت در سیکل های ماهیانه

- وجود غدد یا سفتی در سینه ها یا سایر نقاط بدن

- زخم پوستی که به سادگی بهبود پیدا نکند

- تغییراتی در نحوه فعالیت عادی روده یا مثانه

- خشونت صدا یا سرفه ممتد در سالمندان

- سوء هاضمه یا اشکال در بلع

- تغییر واضح در اندازه یا ساختار زگیل یا خال

- درد دائمی یا احساس مشکلی در ناحیه شکم

- خستگی غیر قابل توجیه و یا کاهش وزن مساوی یا بیشتر از 10 درصد از وزن بدن در یک دوره 3 تا 6 ماهه.

- تب غیر قابل توجیه

قبل از بروز علائم بیماری سرطان، انواعی از آن توسط تست های غربالگری قابل تشخیص هستند، با انجام این تست ها می توان قبل از بروز علائم و بیماری را تشخیص داد. مانند سرطان دهانه رحم که با آزمایش پاپ اسمیر، سرطان پروستات که با اندازه گیری فاکتوری به نام PSA در خون یا سرطان پستان که با معاینه شخصی و مامو گرافی می توانند غربالگری و تشخیص داده شوند.

درمان سرطان:

هر نوع سرطان دارای عوامل، مشخصات و همچنین درمان خاص خود را می باشد اما روش های اصلی درمان تمام سرطان های عبارتند از:

1 – جراحی

3 – رادیوتراپی

3 – شیمی درمانی

4 – هورمون درمانی

5 – ژن درمانی

منبع : بروشور آموزشی بیمارستان شهید صدوقی یزد، درمانگاه بقایی پور، تهیه کنندگان: دکتر آزاده سوزنی، دکتر سارا کشاورزی، مهندس عاطف عاطفی

فایل این بروشور در زیر قابل دانلود است:

دانلود: فایل PDF - سرطان چیست؟

---

راه های جلوگیری از سرطان

سبب شناسی سرطان

سرطان یک فرآیند پویا است که توسط متغیر های ناشناخته و مستقل متعددی موجب تغییرات مولکولی سلول شده و منجر به تداخل در سیستم تکثیر سلول می شود.

اولین تغییر سلولی آشکار در پیدایش سرطان، تغییر شکل سلول است.

 

عواملی که به ایجاد سلول های سرطانی کمک می کند عبارتند از:

- استعداد میزبان: عوامل ژنتیکی از جمله نقایصی در کروموزوم ها و یا انتقال ژن معیوب به جنین.

- عوامل ایمنولوژیک (ایمنی): مانند نارسایی مکانیسم ایمنی طبیعی بدن.

- داروهای سرکوبگر ایمنی: موجب سرکوب مکانیسم ایمنی طبیعی شده و زمینه ابتلاء به سرطان را فراهم می کنند.

- عوامل محیطی: تماس با مواد سرطان زا مانند آزبست، پرتونگارها و رادیوم، پرتوهای یونیزه شامل امواج الکترومغناطیسی.

- ویروس های القا کننده سرطان: ویروس هایی هستند که می توانند مولکول DNA سلولی را آلوده کرده و تغییر دهند و در نتیجه منجر به تکثیر خارج از کنترل سلول های مورد نظر شوند. این تکثیر فزاینده موجب ایجاد تومور یا سرطان می شود.

- عوامل هورمونی: ترشح هورمونی اغلب موجب تسریع روند بدخیمی بیماری می شود.

یکسری از عوامل موثر بر ایجاد سرطان قابل تغییرند مثل:

- توتون و تنباکو ( 90 درصد از سرطان های ریه ناشی از مصرف توتون می باشند، در ضمن در سرطان های حنجره، حلق، مری، مثانه، پانکراس، کلیه و دهانه رحم نیز تأثیر دارد).

- رژیم غذایی، 30 درصد از سرطان ها به رژیم غذایی مربوط هستند.

- غذای پرچرب باعث افزایش ابتلا به سرطان روده بزرگ و پستان، غذاهای دودی و نمک سود، ترشیجات و غذاهای  نسروی که حاوی مواد نگهدارنده نیتراتی هستند باعث افزایش سرطان مری، معده و حلق می شوند

- الکل (باعث افزایش سرطان دهان، حلق و مری و کبد می شود)

- عفونت هپاتیت B (باعث افزایش سرطان کبد می شود)

- مواجهه شغلی با عوامل سرطانزا (نیز باعث افزایش بعضی از سرطان ها می شود)

- بعضی از انواع سرطان های پستان و سرطان های روده بزرگ ارثی می باشند.

روش های کاهش خطر ابتلا به سرطان:

- اجتناب از سیگار کشیدن

- اجتناب از چاقی

- فعالیت بدنی روزانه در هوای خنک

- مصرف زیاد میوه و سبزیجات

- اجتناب از مواجهه زیاد با نور خورشید

- عدم مصرف الکل

- واکسیناسیون علیه هپاتیت B

چرا خطر سرطان در افراد مسن افزایش پیدا می کند:

سلول های بنیادی در افراد پیر قدرت تولید سلول های ایمنی کمتری دارند، مغز استخوان در بدن افراد مسن سلول های ایمنی کمتری تولید می کند، بنابراین احتمال به سرطان خون در افراد مسن بالاتر است.

محققان بر روی موش های آزمایشگاهی جوان سلول های بنیادی پیر پیوند زدند، آنها انتظار داشتند که سلول های بنیادی پیر بعد از پیوند همان توانایی سلول های جوان را داشته باشند و سلول های ایمنی تولید کنند ولی سلول ها درست مثل سلول های پیر رفتار کردند. یکی از پژوهشگران در مقابل این عکس العمل سلول ها گفت اگر تفاوت سلول های بنیادی پیر و جوان را بدانیم در آن صورت می توان سلول های پیر را وادار به جوان شدن کرد، با این دانش کارآیی ایمنی دفاعی بدن افراد پیر را می توان بهبود بخشید و از سرطان خون جلوگیری کرد.

نکات بهداشتی در پیشگیری از سرطان:

1 – به خاطر داشته باشید، اطلاعات دقیق و صحیح در مراجعه پزشکی، باعث تشخیص و درمان موثر تر می شود.

2 – دود سیگار حاوی 43 ماده سرطانزا است، اگر تا به حال سیگار نکشیده اید، هرگز آن را شروع نکنید و اگر سیگار می کشید، سعی در کاهش تعداد و نهایتا ترک آن کنید

3 – ظروف پلاستیکی را برای گرم کردن غذا در ماکروفر نگذارید، گرم کردن غذا در این نوع ظرف ها، باعث آزاد شدن دایوکسین می شود.

4 – با استفاده از کرم های ضد آفتاب از خودتان در مقابل تابش مستقیم و شدید نور خورشید محافظت کنید.

5 – در بطری های پلاستیکی آب را منجمد نکنید چون دایوکسین آزاد می شود.

6 – از پوشش های نازک پلاستیکی در ماکروفر استفاده نکنید چون دایوکسین آزاد می شود .

7 – شکر کمتر مصرف نمائید، زیرا شکر یک ماده غذایی برای سلول های سرطانی است.

8 - از گوشت سفید مثل مرغ و ماهی به جای گوشت قرمز استفاده کنید.

9 – در رژیم غذایی خود از مواد غذایی متنوع و بخصوص موادی که حاوی الیاف گیاهی (فیبر) زیاد می باشند مانند سبزیجات و میوه جات تازه استفاده نمائید و چربی حیوان را کمتر مصرف کنید.

10 – از مصرف قهوه، چای، شکلات و هر ماده غذایی با کافئین بالا پرهیز و بجای آنها از چای سبز استفاده کنید.

11 – از مصرف مشروبات الکلی پرهیز نمائید.

12 – شاداب باشید و مثبت بیاندیشید و از عصبانیت و پریشانی دوری کنید.

13 – اکسیژن دریافتی خود را بیشتر کنید، اکسیژن مانع رشد سلول های سرطانی می شود.

14 – هوشیار باشید و به علائم بیماری ها بخوبی توجه کرده و به موقع به پزشک مراجعه نمائید.

15 – اگر با بروز اولین علائم پزشکی برای معالجات مراجعه کنید، روند درمان سرعت یافته و تسهیل می شود.

16 – بررسی علائم پاراکلینیکی سرطان ها در زمان ها و سن مناسب تحت نظر پزشک .

17 – معاینه سینه ها در بانوان به صورت ماهیانه انجام گیرد، معمولا توده های پستانی در خانمها توسط خودشان تشخیص داده می شود.

منبع : بروشور آموزشی بیمارستان شهید صدوقی یزد، درمانگاه بقایی پور، تهیه کنندگان: دکتر آزاده سوزنی، دکتر سارا کشاورزی، مهندس عاطف عاطفی

فایل این بروشور در زیر قابل دانلود است:

دانلود: فایل PDF -راه های جلوگیری از سرطان 

---

ویتامین دی عمر بیماران سرطانی را زیاد می کند

محققان می گویند: بیماران مبتلا به سرطان سینه که میزان ویتامین دی خونشان بالا است بیشتر از بقیه عمر می کنند.

محققان دانشکده علوم پزشکی دانشگاه کالیفرنیا در آمریکا می گویند: سطح بالای «ویتامین دی» در خون بدن این افراد، طول عمر بیماران سرطانی را دو برابر می کند.

دکتر سردیک گارلند و همکارانش در دانشکده پزشکی دانشگاه کالیفرنیا در سن دیگو با انجام مطالعه ای سطح «ویتامین دی» بدن چهار هزار و 443 بیمار مبتلا به سرطان سینه را بررسی کردند و آنها را مدت طولانی تحت مطالعه قرار دادند.

محققان خاطر نشان کردند: متابولیت های «ویتامین دی» با فعال کردن پروتئینی عمل می کند که مانع تقسیم سلولی می شود و در شرایط حضور این ویتامین گیرنده های موجود بر روی سلول های سرطانی نمی توانند تکثیر شوند.

محققان متوجه شدند: افرادی که میزان «ویتامین دی» خونشان بالاتر از 30 نانوگرم در میلی لیتر بود نسبت به آنانی که ویتامین دی خونشان 17 نانوگرم در میلی لیتر بود، دو برابر بیشتر عمر می کردند.

محققان معتقدند که با بالا نگاه داشتن میزان «ویتامین دی» خون بدن زنان مبتلا به سرطان سینه می توان طول عمر آنان را تا دو برابر افزایش داد.(ایرنا)

منبع: جام جم – مورخ 1392/12/16

---

ظروف پلاستیکی احتمال ابتلا به سرطان پروستات را افزایش می دهد:

مشاهده یک ماده شیمیایی به نام بی پی ای (BPA) در ادرار، مهمترین نشانه ابتلا به سرطان پروستات است؛ BPA یک ترکیب شیمیایی کربنی است و مشاهده کمترین مقدار آن در ادرار، نشانه ابتلا به سرطان پروستات است.

سوالی که اکنون مطرح می شود این است که این ترکیب شیمیایی چگونه وارد بدن می شود؛ ظروف پلاستیکی و برخی از بسته بندی های مواد غذایی، مهمترین عوامل ورود این ماده شیمیایی به بدن هستند.

عملکرد این ماده شیمیایی در بدن مشابه هورمون استروژن است. این هورمون نقش مهمی در بیماری دیابت، سرطان سینه، پروستات و نقص نورولوژیک دارد.

تحقیقاتی که چندی پیش انجام شد نشان داد که کاهش مصرف پروتئین های حیوانی، مهمترین راه مقابله با سرطان پروستات است.

یکی دیگر از علل بروز این بیماری، کمبود ویتامین D است.

برخی از مواد غذایی که احتمال بروز سرطان پروستات را کاهش می دهند عبارتند از :

• گوجه فرنگی

• لوبیا

• پیاز

• کلم بروکلی

• کاهو

• توت

• قارچ

• تربچه

• موسیر

• تره فرنگی

• سیب زمینی

• ذرت

متداول ترین روش تشخیص سرطان پروستات آزمایشپی پی اس ای PSA است که در برخی مواد منجر به تشخیص اشتباه، بیوپسی های غیرضروری و درمان های اشتباه می شود. یک روش جدید تشخیص به تازگی کشف شده است که بر مبنای تحلیل ژنوم قرار دارد و تحقیقات اخیر نشان می دهد که مشاهده BPA در ادرار نیز یکی دیگر از مهمترین نشانه های این عارضه است.

سرطان پروستات دومین سرطان شایع در میان مردان است؛ اگرچه این عارضه بیشتر در سنین بالای 65 سال مشاهده می شود، ولی بروز آن در سنین قبل از 40 سالگی نیز دیده شده است؛ بنابراین پزشکان معتقدند که مردان بالای 40 سال باید سالی دوبار مورد تست غربالگری سرطان قرار گیرند.

نژاد، محل زندگی، عوامل ژنتیکی و شیوه زندگی مهمترین عوامل بروز این عارضه هستند.

منبع: خبرگزاری ایرنا – مورخ 1392/12/18

---

ریشه اکثر سرطان ها مواد شیمایی زباله هاست

تولید زباله یک پدیده اجتناب ناپذیر در زندگی روزمره است .

برخی کشورها مانند ژاپن وقتی یک باطری قلمی را به فروش می رسانند آن را ثبت می کنند تا بعد از استفاده بازیافت شود زیرا یک عدد باطری یک متر مکعب خاک را از بین می برد.

این در حالی است که در کشور ما زباله های خطرناک مانند زباله های بیمارستانی و الکترونیکی بدون مدیریت در طبیعت رها می شوند.

در چند سال گذشته به علت تولید نادرست بنزین، میزان بنزن موجود در این سوخت بیش از حد استاندار بود که به طور مستقیم وارد ریه های مردم می شد که بعد از چند سال در قالب بیماری های متعدد از جمله سرطان بروز خواهد کرد.

یک فرهنگ غلط در جامعه ما وجود دارد و آن آتش زدن زباله هاست؛ دود ناشی از آتش زباله حاوی گاز دی اکسین و فوران است که جزو خطرناک ترین و کشنده ترین گازها است و اینگونه اقدامات نادرست باید با مدیریت صحیح برطرف شوند.

تا زمانی که آلودگی وارد محیط نشده و در اختیار ما قرار دارد قابل پیشگیری و کنترل است در غیر این صورت هیچ اختیاری روی آن نخواهیم داشت از این رو پیشگیری بهتر از درمان است.

روزانه 50 هزار تن زباله در کشور تولید می شود که هفت درصد آن کاغذ است این در حالی است که به ازای هر یک تن کاغذ 17 درخت قطع می شود که با مدیریت صحیح می توان مانع قطع شدن این میزان درخت و تولید زباله شد.

زباله های انباشته شده بر روی هم شیرابه تولید می کنند که این مواد خطرناک از طریق کاشت گیاهان و تغذیه حیوانات وارد سبد مصرفی مردم می شود و به مرور عوارض آن به صورت انواع بیماری ها و سرطان بروز می کند.

منبع: خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) - ، تقی عبادی عصر، استاد دانشگاه امیر کبیر، همایش راهکارهای حل معضل پسماند سه استان شمالی کشور (گیلان، مازندران و گلستان) – مورخ 1392/12/29

---

اختلالاتی که در بیماران سرطانی ایجاد می شود:

اختلالاتی مانند اضطراب و افسردگی در این بیماران شایع و اغلب عارضه‌دار می‌شود که از عوامل پیش‌بینی کننده این اختلالات می‌توان به سن بیمار، تحصیلات، وضعیت اقتصادی بیمار، وجود اختلالات روانپزشکی در بیمار و خانواده ویژگی شخصیتی بیمار اشاره کرد. 

این بیماری اغلب انواعی از اختلالات اضطرابی و درجات متفاوتی از افسردگی را همراه با اختلالات خواب و اشت‌ها، خستگی، دردهای مقاوم به درمان را به همراه دارد. 

توجه به سلامت روان بیمار و خانواده بیمار نحوه همکاری و ارتقای کیفیت زندگی و سلامت روان نقش مهمی در جلوگیری از بروز این اختلالات دارد. 

منبع: باشگاه خبرنگاران - دکتر پیام آزادی متخصص انکولوژی -  مورخ 7 فروردین 93

---